1.
Về phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết
Về phạm vi điều chỉnh, Nghị quyết 42/2017/QH14 quy định thí điểm một số
chính sách về xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu của tổ chức
tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mà Nhà nước sở
hữu 100% vốn điều lệ do Chính phủ thành lập để xử lý nợ xấu của tổ chức tín
dụng (VAMC). Nghị quyết 42/2017/QH14 cũng cho phép áp dụng các quy định tại
Nghị quyết để xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu của ngân
hàng chính sách. Đồng thời, để xác định rõ phạm vi điều chỉnh, Nghị quyết
42/2017/QH14 đã quy định cụ thể tiêu chí, phạm vi, cách thức xác định
một khoản nợ là nợ xấu được áp dụng các chính sách quy định tại Nghị quyết.
2.
Về nguyên tắc xử lý nợ xấu
Nghị quyết 42/2017/QH14 quy định khi xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của
khoản nợ xấu phải bảo đảm 04 nguyên tắc sau: Một là bảo đảm công khai, minh
bạch, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức tín dụng, chi
nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu và cơ quan, tổ
chức, cá nhân có liên quan; Hai là phù hợp với cơ chế thị trường trên
nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự
ổn định, an toàn hệ thống; Ba là không sử dụng ngân sách nhà nước để xử lý nợ
xấu; Bốn là cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật để xảy
ra nợ xấu và trong quá trình xử lý nợ xấu phải chịu trách nhiệm theo
quy định của pháp luật.
3.
Về bán nợ xấu, tài sản bảo đảm thấp hơn giá trị khoản nợ
Để tháo gỡ vướng mắc, e ngại bị xử lý về trách nhiệm khi bán nợ xấu, tài
sản bảo đảm, Nghị quyết 42/2017/QH14 có quy định cho phép TCTD, chi nhánh ngân
hàng nước ngoài, VAMC được bán nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu công
khai, minh bạch, theo quy định của pháp luật, giá bán phù hợp với giá thị
trường, có thể cao hơn hoặc thấp hơn dư nợ gốc của khoản nợ. Quy định này
nhằm khẳng định rõ ràng hơn quyền của người bán được quyền bán nợ xấu, tài
sản bảo đảm theo đúng quy định pháp luật, kể cả việc bán thấp hơn
dư nợ gốc của khoản nợ.
4.
Về mua, bán nợ xấu của VAMC
Để tháo gỡ
các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của VAMC, tạo điều kiện cho VAMC triển
khai hiệu quả các hoạt động mua bán nợ theo giá thị trường, Nghị quyết
42/2017/QH14 đã cho phép VAMC thực hiện các hoạt động mua bán nợ sau:
Thứ nhất, mở rộng các khoản nợ được mua bán của VAMC. Hiện tại, VAMC chỉ
được mua nợ xấu hạch toán trong bảng. Quy định này hạn chế đối tượng các khoản
nợ xấu được mua bán theo giá thị trường. Do vậy, bên cạnh việc mua bán các
khoản nợ nội bảng, Nghị quyết 42/2017/QH14 cho phép VAMC được mua các khoản nợ
xấu đã sử dụng dự phòng rủi ro đang hạch toán ngoài bảng và chuyển
đổi các khoản nợ xấu mà VAMC đãmua bằng trái phiếu đặc biệt sang mua theo
giá trị thị trường.
Thứ hai, bổ
sung đối tượng được bán nợ. Nghị quyết 42/2017/QH14 đã bổ sung quy
định cho phép VAMC được bán nợ xấu cho các tổ chức, cá nhân bao gồm
cả pháp nhân không có chức năng kinh doanh mua, bán nợ.
Thứ ba, bổ
sung thêm phương thức mua bán nợ theo giá thị trường của VAMC. Để tạo điều kiện
cho VAMC thực hiện mua bán nợ theo giá thị trường với TCTD, Nghị quyết
42/2017QH14 đã có quy định cho phép VAMC được thỏa thuận với TCTD
Việt Nam: (i) Mua khoản nợ xấu với giá mua bằng giá trị định giá của tổ chức định
giá độc lập; (ii) Xử lý, bán, thu hồi nợ theo quy định của pháp luật và phân
chia phần giá trị còn lại của số tiền thu hồi được từ khoản nợ xấu này sau khi
trừ giá mua và các chi phí xử lý. Đồng thời, để bảo đảm quyền lợi của các bên,
Nghị quyết 42/2017/QH14 cũng yêu cầu khi thực hiện mua bán nợ theo phương thức
này, VAMC phải thống nhất với TCTD lựa chọn tổ chức định giá độc lập.
5. Trường hợp có quy định khác nhau giữa Nghị quyết
42/2017/QH14 và luật khác về cùng một vấn đề trong xử lý nợ xấu và xử lý tài
sản bảo đảm của khoản nợ xấu thì áp dụng quy định của Nghị quyết 42/2017/QH14.
Đồng thời, Nghị quyết 42/2017/QH14 cũng
đảm bảo cơ chế xử lý chuyển tiếp sau khi Nghị quyết này hết hiệu lực thi hành,
cụ thể gồm: (i) Thỏa thuận giữa VAMC với TCTD quy định tại khoản 3 Điều 6 của
Nghị quyết 42/2017/QH14 đã có hiệu lực trong thời hạn Nghị quyết có hiệu lực
được tiếp tục thực hiện cho đến khi hết thời hạn của thỏa thuận đó; (ii) TCTD,
chi nhánh ngân hàng nước ngoài, VAMC được tiếp tục thực hiện quyền thu giữ tài
sản bảo đảm theo quy định tại Điều 7 của Nghị quyết 42/2017/QH14 trong trường
hợp đã thực hiện việc công khai thông tin theo quy định tại Khoản 3 hoặc Khoản
4 Điều 7 trong thời gian Nghị quyết có hiệu lực; (iii) Tòa án tiếp tục áp dụng
thủ tục rút gọn theo quy định tại Điều 8 của Nghị quyết 42/2017/QH14 đối với vụ
án đã được thụ lý trong thời gian Nghị quyết có hiệu lực...
Tài liệu tham khảo
1. Nghị quyết số 42/2017/QH14
(Ngày 21/6/2017) của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng
2. Kế hoạch hành động của ngành
Ngân hàng triển khai thực hiện Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng
gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 – 2020”;
3. Các website:
www.vietnamplus.vn, tapchitaichinh.vn, thoibaonganhang.vn…
BM Tài chính – Ngân hàng